Sizcə exceldə ən çox işlənən funksiya hansıdır? Bu sözsüz SUM(), yəni cəmləmə funksiyasıdır. Mən təcrübəmdə elə bir excel cədvəli görməmişəm ki, həmin cədvəldə bu funksiyadan istifadə olunmasın. Xüsusi ilə də mühasiblərin istifadə etdiyi ən geniş yayışmış funksiyadır.

Lakin sizə bildirmək istəyirəm ki, SUM() funksiyasından daha yaxşı və daha effektiv funksiya mövcuddur. Xüsusi ilə mühasibat uçotu ilə məşqul olanlar üçün bu funksiya əvəz edilməzdir.

Böyük məmuniyyətlə sizi SUBTOTAL funksiyası ilə tanış etmək istəyirəm.
Bu funksiyanın iş prinsipini göstərəcəyim aşağıdakı misallarda aydın izah etməyə çalışacam.

SUTBOTAL funksiyasının iki arqumenti var, birinci arqument tətbiq edilən riyazi funksiyanın nömrəsi, ikinci arqument bu funksiyanın tətbiq olunduğu diapazondur. Yəni:

=SUBTOTAL(Fun_nomresi, diapazon1, diapazon2,….)

Mən daha çox 9-cu funksiyanı, yəni cəm funksiyasını istifadə edirəm. Yəni sadə desəm, SUBTOTAL(9,A1:A10).

Burada 9 rəqəmi, cəm funksiyasının nömrəsidir, A1:A10 isə cəmlənməsi tələb edilən diapazondur.

Daha cox maraqlanalar üçün, bu funksiya üçün mövcud olan digər riyazi funksiyaların nömrəsini əlavə edirəm:

Şəkil1
Şəkil1

Bu funksiyanın tədbiqinin effektivliyini aşağıdakı misalla izah etmək istəyirəm.

Balans hesabatı

Nümunəvi balans hesabatına baxaq:
Əgər biz ənənəvi SUM() funksiyasından istifadə etsək aşağıdaki cədvəl alınar:

Şəkil2
Şəkil2
Şəkil3
Şəkil3

Yuxarıdakı cədvəldə əgər Pul vəsaitinin alt sətrinə yeni sətir, məsələn mal-material ehtiyatları əlavə etsək, Cəmi aktivlər avtomatik olaraq dəyişməyəcək. Bu baxımdan maliyyə hesabatlarında SUM() funksiyasının istifadəsi səhvlərin edilməsi ehtimalını artırır.

İndi eyni cədvəl üçün SUBTOTAL funksiyasından istifadə edək:

Şəkil4
Şəkil4
Şəkil5
Şəkil5

SUBTOTAL funksiyasının əsas xüsusiyyətlərindən biri də odur ki, əgər cəmlənəcək diapazonda digər aralıq SUBTOTAL funksiyası istifadə edilərsə, həmin aralıq cəmlər ümumi cəmdə nəzərə alınmır.

Yəni siz istənilən əlavə sətir əlavə etsəniz cəm avtomatik olaraq yenilənəcək.

Departamentlər üzrə cəm

Digər bir misala baxaq. Üç departament, şərti olaraq A, B, C departamentləri üzrə aralıq cəml və yekun cəm almaq lazımdır. Hər üç departament üçün aralıq cəmlər SUBTOTAL() funksiyasının köməyi ilə alınır. Həmçinin yekun cəmin alınması üçün yenidən bu funksiyadan istifadə edilir. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi yekun cəm hesablanarkən aralıq cəmlər nəzərə alınmır. Nəticə aşağıdakı şəkildə göstərildiyi kimi olur:

Şəkil6
Şəkil6

Müəllif: Zaur İsmayılov